Nước Mỹ hiện đã dẫn đầu thế giới về số ca nhiễm COVID19, và New York là thành phố có nhiều ca nhiễm nhất của Mỹ.
Có lẽ nỗi sợ hãi đã bắt đầu hiện ra rõ hơn trong đầu của các cư dân New York hơn là trong đầu cư dân ở các nơi mà con vi rút này chưa hoành hành. Đã có một số bạn hỏi có nên mua đèn tia cực tím (đèn UV) để diệt vi rút trong nhà không.
Câu trả lời là: KHÔNG! Vì những lý do sau:
1. Đèn UV đã được sử dụng để tiệt trùng trong các cabin làm thí nghiệm từ lâu, nhưng những người làm thí nghiệm luôn có ý thức rất cao về sự độc hại của tia UV. Đa số người dân lúc này, nếu mua đèn UV, chưa chắc đã có thời gian để tìm hiểu về hết những tác dụng và tác hại của nó, cũng như cách sử dụng nó.
Theo Hiệp Hội Ung Thư Mỹ, tia cực tím là chất gây ung thư (carcinogenic), có thể làm hại da và mắt. Các bạn có thể đọc thêm về tia UV ở đây: https://www.cancer.org/cancer/cancer-causes/radiation-exposure/uv-radiation.html và ở đây http://solar-center.stanford.edu/about/uvlight.html
2. Khả năng tiệt trùng của đèn UV phụ thuộc rất nhiều yếu tố: cường độ tia cực tím phát ra từ đèn, thời gian khử trùng, diện tích và thể tích của không gian được chiếu đèn, nhiệt độ môi trường, độ tuổi sử dụng của bóng đèn, mức độ sạch sẽ của bề mặt bóng đèn, và mức độ xuyên thấu của tia cực tím đối với từng loại bề mặt khác nhau, v...v...
Mọi thứ cần phải được xem xét và tính toán kỹ lưỡng, vì thế, chỉ có trong phòng thí nghiệm, phòng bệnh viện, và một số không gian công cộng, với một bề mặt phẳng hoàn toàn không có các vật dụng xếp chồng lên nhau, thì các yếu tố này mới được tính toán và chăm sóc đúng mức bởi các chuyên gia. Một căn phòng với đồ đạc được xếp chồng lên nhau thì việc sử dụng tia UV để khử khuẩn sẽ là không thực sự hiệu quả.
Chưa kể đến việc ai sẽ là người tính toán các thông số trên kia để đảm bảo hiệu suất khử trùng tối đa cho không gian riêng của bạn? Khi đó sẽ tạo ra cảm giác an toàn giả tạo, khiến cho người sử dụng nó lơ là việc vệ sinh nhà cửa và rửa tay, có thể còn khiến cho việc lây lan tiến triển nhanh hơn. Các bạn có thể xem thêm nghiên cứu về việc sử dụng đèn UVC để khử trùng trong các cabin làm thí nghiệm tại đây để hiểu mức độ phức tạp của việc sử dụng đèn này: https://www.ehs.ucsb.edu/files/docs/bs/Meechan_and_Wilson_2006.pdf
3. Hiện tại chỉ có tia cực tím có bước sóng từ 100-290nm (được gọi là tia UV-C) là có khả năng diệt mọi loại vi khuẩn và vi rút vì nó có khả năng làm tổn thương cấu trúc di truyền (DNA và RNA) của vi sinh. Như thế có nghĩa là nếu các bạn mua phải loại không đúng bước sóng này thì sẽ không thể diệt vi sinh được. Và khả năng cao là bạn sẽ không xác định được cái mình mua có đúng tiêu chuẩn bước sóng hay không.
Nếu bạn may mắn mua đúng loại diệt vi sinh được, và trong một lúc nào đó sơ ý, con bạn bật đèn lên và chơi đùa với đèn hoặc dưới ánh đèn đó trong khi bạn đang mải nấu ăn hay làm việc thì hậu quả sẽ thế nào? Nếu điều này xảy ra nhiều lần thì sao?
4. Theo một số nghiên cứu gần đây thì họ đã tìm ra một loại tia UVC có bước sóng trong khoảng 200nm (được gọi là tia UVC xa - Far UVC) là vẫn có thể diệt vi sinh mà không gây hại tới con người. Nghiên cứu đó ở đây: https://www.nature.com/articles/s41598-018-21058-w Đương nhiên sẽ còn phải cần nhiều nghiên cứu nữa trước khi tia UVC xa này được đem vào sử dụng, nên mức độ nguy hiểm của nó trên con người về lâu dài vẫn cần được cân nhắc rất kỹ.
5. Giả sử nếu điều này có thể xảy ra trong tương lai rằng các nhà khoa học kỹ thuật có thể thương mại hoá và đưa tia UVC xa vào sử dụng an toàn trong mọi nhà với khả năng diệt trùng hiệu quả 99.9% với khả năng xuyên thấu cả những bề mặt xếp chồng lên nhau, thì rất có thể là lúc ấy các bệnh về tự miễn dịch sẽ tăng đáng kể.
Vi sinh nếu sống chung hoà bình được với bạn thì sẽ là đồng minh của bạn, nó sẽ giúp bạn đánh lại những vi sinh có nguy cơ hại bạn vì nó cũng cần bạn để sống. Trong môi trường siêu sạch sẽ, cơ thể bạn sẽ không có các vi sinh giúp đỡ, đồng thời, nhìn đâu cũng chỉ thấy nguy hiểm, ngay cả khi đó là một hạt bụi. Và cơ thể sẽ điều quân để tấn công hạt bụi đó tới chết thì thôi. Đó chính là khi bạn bị bệnh tự miễn dịch, nghĩa là cơ thể bạn tự tấn công bạn cho đến khi bạn kiệt sức.
Do đó, bệnh này còn nguy hiểm và tuyệt vọng hơn bất kỳ bệnh nào gây ra do một nhân tố gây bệnh từ bên ngoài như vi khuẩn, vi rút, nấm mốc, v...v... Thực trạng này đã được quan sát trên thế giới. Bạn có thể xem thêm bài viết này: https://elemental.medium.com/autoimmunity-is-a-disorder-of-our-time-a7f1c45d6907
Tuy nhiên, việc sử dụng tia UVC để tiệt trùng cho bệnh viện, phòng thí nghiệm, và các phương tiện công cộng là đáng nên được quan tâm, với điều kiện mọi thứ phải được tính toán kỹ lưỡng bởi các chuyên gia với một bản hướng dẫn chi tiết cho những người làm công tác khử khuẩn để không để lại di chứng nguy hiểm lâu dài cho sức khoẻ của họ. Tờ ChinaDaily cũng có đưa tin về việc Bộ Y Tế Trung Quốc cũng đã đưa ra hướng dẫn khử trùng cụ thể cho các không gian kín bằng tia UVC tại đây: https://www.chinadaily.com.cn/a/202003/04/WS5e5ee878a31012821727c0f4.html
“Đừng hành động dựa trên sợ hãi!” Sợ là bước đầu để kích hoạt não, nhưng đừng để sợ hãi kiểm soát mọi quyết định sau đó của bạn! Cầu mong tất cả chúng ta đi qua đại dịch trong yêu thương!
Câu trả lời là: KHÔNG! Vì những lý do sau:
1. Đèn UV đã được sử dụng để tiệt trùng trong các cabin làm thí nghiệm từ lâu, nhưng những người làm thí nghiệm luôn có ý thức rất cao về sự độc hại của tia UV. Đa số người dân lúc này, nếu mua đèn UV, chưa chắc đã có thời gian để tìm hiểu về hết những tác dụng và tác hại của nó, cũng như cách sử dụng nó.
Theo Hiệp Hội Ung Thư Mỹ, tia cực tím là chất gây ung thư (carcinogenic), có thể làm hại da và mắt. Các bạn có thể đọc thêm về tia UV ở đây: https://www.cancer.org/cancer/cancer-causes/radiation-exposure/uv-radiation.html và ở đây http://solar-center.stanford.edu/about/uvlight.html
2. Khả năng tiệt trùng của đèn UV phụ thuộc rất nhiều yếu tố: cường độ tia cực tím phát ra từ đèn, thời gian khử trùng, diện tích và thể tích của không gian được chiếu đèn, nhiệt độ môi trường, độ tuổi sử dụng của bóng đèn, mức độ sạch sẽ của bề mặt bóng đèn, và mức độ xuyên thấu của tia cực tím đối với từng loại bề mặt khác nhau, v...v...
Mọi thứ cần phải được xem xét và tính toán kỹ lưỡng, vì thế, chỉ có trong phòng thí nghiệm, phòng bệnh viện, và một số không gian công cộng, với một bề mặt phẳng hoàn toàn không có các vật dụng xếp chồng lên nhau, thì các yếu tố này mới được tính toán và chăm sóc đúng mức bởi các chuyên gia. Một căn phòng với đồ đạc được xếp chồng lên nhau thì việc sử dụng tia UV để khử khuẩn sẽ là không thực sự hiệu quả.
Chưa kể đến việc ai sẽ là người tính toán các thông số trên kia để đảm bảo hiệu suất khử trùng tối đa cho không gian riêng của bạn? Khi đó sẽ tạo ra cảm giác an toàn giả tạo, khiến cho người sử dụng nó lơ là việc vệ sinh nhà cửa và rửa tay, có thể còn khiến cho việc lây lan tiến triển nhanh hơn. Các bạn có thể xem thêm nghiên cứu về việc sử dụng đèn UVC để khử trùng trong các cabin làm thí nghiệm tại đây để hiểu mức độ phức tạp của việc sử dụng đèn này: https://www.ehs.ucsb.edu/files/docs/bs/Meechan_and_Wilson_2006.pdf
3. Hiện tại chỉ có tia cực tím có bước sóng từ 100-290nm (được gọi là tia UV-C) là có khả năng diệt mọi loại vi khuẩn và vi rút vì nó có khả năng làm tổn thương cấu trúc di truyền (DNA và RNA) của vi sinh. Như thế có nghĩa là nếu các bạn mua phải loại không đúng bước sóng này thì sẽ không thể diệt vi sinh được. Và khả năng cao là bạn sẽ không xác định được cái mình mua có đúng tiêu chuẩn bước sóng hay không.
Nếu bạn may mắn mua đúng loại diệt vi sinh được, và trong một lúc nào đó sơ ý, con bạn bật đèn lên và chơi đùa với đèn hoặc dưới ánh đèn đó trong khi bạn đang mải nấu ăn hay làm việc thì hậu quả sẽ thế nào? Nếu điều này xảy ra nhiều lần thì sao?
4. Theo một số nghiên cứu gần đây thì họ đã tìm ra một loại tia UVC có bước sóng trong khoảng 200nm (được gọi là tia UVC xa - Far UVC) là vẫn có thể diệt vi sinh mà không gây hại tới con người. Nghiên cứu đó ở đây: https://www.nature.com/articles/s41598-018-21058-w Đương nhiên sẽ còn phải cần nhiều nghiên cứu nữa trước khi tia UVC xa này được đem vào sử dụng, nên mức độ nguy hiểm của nó trên con người về lâu dài vẫn cần được cân nhắc rất kỹ.
5. Giả sử nếu điều này có thể xảy ra trong tương lai rằng các nhà khoa học kỹ thuật có thể thương mại hoá và đưa tia UVC xa vào sử dụng an toàn trong mọi nhà với khả năng diệt trùng hiệu quả 99.9% với khả năng xuyên thấu cả những bề mặt xếp chồng lên nhau, thì rất có thể là lúc ấy các bệnh về tự miễn dịch sẽ tăng đáng kể.
Vi sinh nếu sống chung hoà bình được với bạn thì sẽ là đồng minh của bạn, nó sẽ giúp bạn đánh lại những vi sinh có nguy cơ hại bạn vì nó cũng cần bạn để sống. Trong môi trường siêu sạch sẽ, cơ thể bạn sẽ không có các vi sinh giúp đỡ, đồng thời, nhìn đâu cũng chỉ thấy nguy hiểm, ngay cả khi đó là một hạt bụi. Và cơ thể sẽ điều quân để tấn công hạt bụi đó tới chết thì thôi. Đó chính là khi bạn bị bệnh tự miễn dịch, nghĩa là cơ thể bạn tự tấn công bạn cho đến khi bạn kiệt sức.
Do đó, bệnh này còn nguy hiểm và tuyệt vọng hơn bất kỳ bệnh nào gây ra do một nhân tố gây bệnh từ bên ngoài như vi khuẩn, vi rút, nấm mốc, v...v... Thực trạng này đã được quan sát trên thế giới. Bạn có thể xem thêm bài viết này: https://elemental.medium.com/autoimmunity-is-a-disorder-of-our-time-a7f1c45d6907
Tuy nhiên, việc sử dụng tia UVC để tiệt trùng cho bệnh viện, phòng thí nghiệm, và các phương tiện công cộng là đáng nên được quan tâm, với điều kiện mọi thứ phải được tính toán kỹ lưỡng bởi các chuyên gia với một bản hướng dẫn chi tiết cho những người làm công tác khử khuẩn để không để lại di chứng nguy hiểm lâu dài cho sức khoẻ của họ. Tờ ChinaDaily cũng có đưa tin về việc Bộ Y Tế Trung Quốc cũng đã đưa ra hướng dẫn khử trùng cụ thể cho các không gian kín bằng tia UVC tại đây: https://www.chinadaily.com.cn/a/202003/04/WS5e5ee878a31012821727c0f4.html
“Đừng hành động dựa trên sợ hãi!” Sợ là bước đầu để kích hoạt não, nhưng đừng để sợ hãi kiểm soát mọi quyết định sau đó của bạn! Cầu mong tất cả chúng ta đi qua đại dịch trong yêu thương!
Nhận xét
Đăng nhận xét