Theo thống kê gần đây nhất vào năm 2014 của Cơ Quan Nghiên Cứu Ung Thư Quốc Tế (International Agency for Research on Cancer) thì hiện nay ung thư trực tràng đứng thứ 3 trên thế giới, sau ung thư phổi và ung thư vú, với gần 1.4 triệu ca mới trên thế giới vào năm 2012, và chiếm gần 10% tổng số các ca ung thư (1). Hai mươi nước dẫn đầu về ung thư trực tràng trên thế giới đều là những nước phát triển, đứng đầu là Hàn Quốc.
Ở Việt Nam, ung thư trực tràng đứng thứ tư sau ung thư phổi, ung thư gan, và ung thư dạ dày ở nam giới, theo thống kê của Tổ Chức Sức Khoẻ Thế Giới ( World Health Organization) vào năm 2010 (2). Một nghiên cứu khác của đại học Y Dược Hà Nội cũng cho thấy tại Việt Nam, tỉ lệ ung thư trực tràng ở nam giới có chiều hướng cao hơn ở nữ giới (3).
1. Ung thư trực tràng là gì?
Trực tràng là phần cuối của ruột già, là nơi chứa chất thải và dẫn chất thải của cơ thể ra hậu môn. Ung thư trực tràng là khi bộ phận này của cơ thể tạo khối u.
Ban đầu, đây thường là những khối u lành tính, nên nếu phát hiện sớm thì chỉ cần phẫu thuật cắt khối u đi là xong, và khả năng khỏi bệnh khá cao. Tuy nhiên, nếu phát hiện sau khi khối u đã trở nên ác tính, di căn đến những nơi khác trong cơ thể thì bệnh sẽ khó chữa hơn nhiều, sẽ có thể cần thêm hoá trị (điều trị bằng thuốc) và xạ trị (điều trị bằng tia phóng xạ).
2. Làm sao để phát hiện?
Bình thường thì những người sau 50 tuổi sẽ có khả năng mắc bệnh này cao hơn. Nên khi 50 tuổi, bạn nên đi nội soi ruột (colonoscopy) để kiểm tra xem có khối u không. Nếu không có khối u gì và gia đình bạn không có tiền sử bệnh này, thì bạn sẽ không cần phải đi nội soi trực tràng lần nữa cho đến khi 60 tuổi (4).
Nếu gia đình bạn có tiền sử bệnh ung thư trực tràng hoặc bạn phát hiện có vài khối u nhỏ lành tính trong lần nội soi đầu tiên thì tỉ lệ mắc bệnh này của bạn cũng sẽ cao hơn, và do đó, bạn sẽ cần đi nội soi thường xuyên hơn, khoảng 5 năm một lần.
Ngoài ra, khi bạn có những triệu chứng sau thì bạn cũng nên đi khám xem có bị ung thư trực tràng không nhé:
1. Tiêu chảy hoặc táo bón kéo dài và có máu (đây cũng là biểu hiện sớm nhất của ung thư trực tràng).
2. Thường cảm thấy đầy hơi, đau bụng, khó tiêu.
3. Thường mệt mỏi, ói mửa, chóng mặt, sụt cân không lý do.
3. Làm sao để giảm thiểu nguy cơ bị ung thư trực tràng?
Ung thư trực tràng tuy nguy hiểm nhưng lại rất dễ tránh (trừ khi bạn bị di truyền). Vì đây là bệnh ung thư đường tiêu hoá nên nó phụ thuộc chủ yếu vào dinh dưỡng và lối sống của bạn. Sau đây là 6 cách đơn giản:
1. Không hút thuốc
Theo một nghiên cứu mới nhất và lớn nhất của hiệp hội Ung Thư Hoa Kỳ (American Cancer Society) năm 2015 thì những bệnh nhân ung thư trực tràng mà có hút thuốc lá thì có nguy cơ tử vong cao gấp đôi người không hút thuốc lá. Các nhà khoa học cho rằng thói quen hút thuốc lá khiến khối u trở nên ác tính và lan nhanh hơn, đồng thời, làm giảm hiệu quả của việc chữa trị.
Ngoài ra, thậm chí những bạn đã từng hút thuốc lá từ những năm 20 tuổi thì đến năm 50 tuổi khả năng bị ung thư trực tràng cũng sẽ cao hơn những người chưa từng hút thuốc lá. Do đó, để giảm tối đa nguy cơ bị ung thư trực tràng, bạn đừng nên bắt đầu hoặc bỏ thuốc lá càng sớm càng tốt nhé!
2. Giảm thiểu rượu bia
Tất cả mọi thức uống có cồn đều không tốt cho hệ tiêu hoá của bạn và là nhân tố làm tăng nguy cơ gây ung thư, đặc biệt là các loại ung thư liên quan đến hệ tiêu hoá. Riêng với ung thư trực tràng, tỉ lệ bị ung thư sẽ tăng lên 1.5 lần nếu bạn tiêu thụ hơn 3 ly rượu/bia mỗi ngày nhé!
3. Giảm ăn thịt đỏ và tránh các loại thịt đã qua chế biến
Việc tiêu thụ thịt đỏ và thịt đã qua chế biến được Quỹ Nghiên Cứu Ung Thư Quốc Tế (World Cancer Research Fund) cảnh báo là một trong những tác nhân quan trọng dẫn đến ung thư, đặc biệt là ung thư ruột già và trực tràng.
Trước đó, vào năm 2005, một cuộc nghiên cứu lớn ở Châu Âu trên gần 500 ngàn người không bị ung thư đã cho thấy rằng những người ăn thịt đỏ nhiều hơn ~ 140g/ngày thì khả năng bị ung thư trực tràng và ruột già cũng sẽ cao hơn 30%, trong khi những người ăn thịt gà thì không bị ảnh hưởng, còn những người ăn cá nhiều thì lại có tỉ lệ bị ung thư này thấp hơn. Một nhóm nghiên cứu khác trên gần 150 ngàn người ở Mỹ cùng năm đó cũng đưa ra kết quả tương tự.
4. Tăng cường lượng rau củ, trái cây, và hạt nguyên
Trái ngược với thịt đỏ, rau củ, trái cây, và các loại hạt nguyên lại giúp giảm nguy cơ gây ung thư đáng kể. Ngoài việc cung cấp nhiều loại vitamin cần thiết, giúp tăng đề kháng tự nhiên cho cơ thể, rau củ quả và hạt nguyên còn giàu chất xơ, rất tốt cho hệ tiêu hoá.
Đồng thời, một chế độ dinh dưỡng giàu rau củ quả và hạt nguyên sẽ giúp bạn giảm lượng tiêu thụ chất béo, giúp tránh béo phì, và do đó, việc phòng tránh ung thư trực tràng cũng hiệu quả hơn.
5. Tập thể thao hay vận động cơ thể ít nhất 30 phút mỗi ngày
Tại Châu Âu, khoảng 11% các ca bị ung thư trực tràng và ruột già là do bị quá cân hoặc béo phì. Do đó, việc tập thể thao đều đặn là cần thiết để giúp bạn tránh béo phì và ung thư.
Hơn nữa, khi vận động thường xuyên, cơ thể bạn sẽ tiết ra những hormone có lợi cho cơ thể, gồm có irisin, testosterone, và peptide YY. Irisin giúp tế bào chất béo đốt năng lượng thay vì dự trữ nó, testosterone giúp tăng cơ, và peptide YY giúp bạn ít đói và mau no hơn. Tất cả đều phục vụ một mục đích là giảm thiểu nguy cơ béo phì, và do đó, khả năng bị ung thư trực tràng của bạn.
6. Đi kiểm tra nội soi đường ruột bắt đầu từ năm 50 tuổi
Ung thư trực tràng như các bạn thấy là hoàn toàn có thể tránh được với lối sống lành mạnh, và chữa được nếu phát hiện sớm. Đừng để người thân yêu của mình biết những thông tin này quá trễ nhé các bạn! ;)
Nhận xét
Đăng nhận xét